“…to miasto to Augustów
w nim trzy jeziora dobrze znane
i statki co pływają dumnie 
po Augustowskim Kanale…”

W  terminie 08-10 kwietnia  b.r. wraz z przedstawicielami parafii  p.w. Najświętszego Odkupiciela w Grodnie na Dziewiatówce,  na zaproszenie p. Barbary Koronkiewicz – Dyrektor  II Liceum Ogólnokształcącego w Augustowie im. Polonii i Polaków na Świecie byliśmy na wycieczce w Augustowie.

Miasto obecnie liczy około 30 tysięcy mieszkańców. Jest położone nad rzeką Nettą, pomiędzy siedmioma jeziorami. Obok miasta przepływa najkrótsza rzeka świata – Klonownica (wpisana do księgi Guinessa). Od wschodu, południa i północy Augustów otoczony jest Puszczą Augustowską, której większość leży na terenie Polski. 

Miasto prawa miejskie magdeburskie otrzymało w 1557 roku. Według legendy Augustów zawdzięcza swoje powstanie pierwszej schadzce króla Zygmunta Augusta i Barbary Radziwiłłówny, dla upamiętnienia której król założył w jej miejscu miasto. 

Zaczęliśmy naszą znajomość z Augustowem od zwiedzania  II LO w Augustowie im. Polonii i Polaków  na Świecie. Szkoła mieści się w odrestaurowanym budynku z 1927 roku (najstarszym budynku szkolnym Augustowa).  Nie mniejsze znaczenie zabytkowe posiada płyta pamiątkowa z 1928 roku, upamiętniająca 10. Rocznicę odzyskania Niepodległosci. Płyta ta we wrześniu 1939 roku (po wejściu wojsk radzieckich do Augustowa) miała zostać, na rozkaz komendanta władz okupacyjnych, rozbita na szczątki i wywieziona z miasta. Odnaleziona została dopiero w czerwcu 1992 roku. Umieszczona jest obok “Dębu Niepodległości”, zasadzonego rękoma uczniów Państwowego Seminarium Nauczycielskiego w 1928 roku.

Podziwialiśmy najciekawsze miejsca oraz zabytki  Augustowa:

- Kanał Augustowski – powstał w latach 1824-1839

- Bazylikę Najświętszego Serca Pana Jezusa (1906-1911) w stylu eklektycznym

- Kościół p.w.  Matki Boskiej Częstochowskiej. Ciekawa jest historia świątyni.  Zbudowana została w ostatnich latach XIX w. dla kozaków carskich służyła jako cerkiew prawosławna. W 1918 r. została przekazana par. NSJ w Augustowie jako kościół filialny. W 1923 r. w dawnych koszarach carskich umieszczono I Pułk Ułanów Krechowieckich. Ułani korzystali z kościoła do 1939 r. Od zakończenia wojny do 1956 r. kościół zamieniono na magazyn zboża, a później produktów żywnościowych. W 1956 r. świątynię odzyskano i poświęcono dla kultu Bożego. W 1970 r. przy kościele utworzono Samodzielny Ośrodek Duszpasterski, a w 1980 r. parafię. Kościół p.w. Matki Boskiej Częstochowskiej.

Podczas augustowskich letnich zachodów słońca z punktu widokowego nad  jeziorem Necko, na tle nieba widoczna jest wieża, o którą często pytają turyści: co to jest…? Jest to wieża Kościoła Św. Jana Chrzciciela zlokalizowanego w dzielnicy „Borki”. W niedzielę uczestniczyliśmy w liturgii Mszy Św. właśnie w  Kościele p.w. Św. Jana Chrzciciela. Młodzież naszej parafii  przygotowała  czytanie oraz śpiewała psalm i aklamację. Mszę Św. swoim śpiewem upiększyła solistka naszego  parafialnego dziecięco-młodzieżowego zespołu “Liberamente” Julia Kricka – obecnie studentka I roku Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Po Mszy Św. Proboszcz parafii p.w. Św. Jana Chrzciciela – ks. prał. dr Wojciech Kalinowski zaprosił nas na słodki poczęstunek, gdzie też  swoją obecnością zaszczycił  spotkanie Burmistrz Augustowa p. Wojciech Walulik, którego poznałam jeszcze jako Dyrektora II LO w Augustowie im. Polonii i Polaków na Świecie i z  którym  rozpoczęłam współpracę w 2009 roku,  będąc jeszcze wicedyrektorem Polskiej Szkoły w Grodnie.

W niedzielę, 10 kwietnia b.r. , w 6. Rocznicę katastrofy Smoleńskiej, pod pomnikiem Katyńskim, który został odsłonięty przed gmachem II LO w  Augustowie im. Polonii i Polaków na Świecie 15 kwietnia 2010r., zapaliliśmy znicze i pomodliliśmy się za dusze 22 tys. Polaków zamordowanych w Katyniu w 1940 roku oraz za dusze 96. ofiar, które zginęły 10 kwietnia 2010 roku w Smoleńsku.

Byliśmy przy Pomniku Żołnierzy Wyklętych, który został odsłonięty 25 sierpnia 2013 roku w Augustowie  nad rzeką Nettą. Pomnik poświęcony żołnierzom Polski Podziemnej poległym na Kresach II Rzeczypospolitej w walce z Sowietami w latach 1944-1954.

Na górze kilkumetrowego postumentu znajduje się orzeł. Obok leżą kamienie, Ogrodzenie składa się z pionowych płyt, na których w zależności od stanu aktualnej wiedzy umieszczono nazwiska lub pseudonimy ponad 650 polskich niezłomnych rodaków, którzy wytrwali do końca na kresowych, straconych posterunkach – płacąc za to najwyższą cenę. Wspólnym, memoratywnym napisem uhonorowano kolejnych 858 Żołnierzy Wyklętych, którzy stracili życie w walce za wolną ojczyznę, a których nazwisk ani pseudonimów nie udało się dotąd ustalić. Łącznie pomnik ten jest hołdem i podziękowaniem ponad 1500 żołnierzom Polski Podziemnej, którzy zginęli na terenach wschodnich od linii Curzona (za tzw. kordonem) w walce z Sowietami po lipcu 1944. Jest pierwszym zbiorowym postumentem upamiętniającym Żołnierzy Wyklętych z Kresów poległych, pomordowanych oraz zamęczonych w łagrach „za kordonem”. Będąc w Augustowie oddaliśmy hołd żołnierzom antykomunistycznego, niepodległościowego ruchu partyzanckiego.

Zwiedziliśmy zespół sakralny w Studzienicznej  w sanktuarium Matki Boskiej Studzieniczańskiej, w skład którego wchodzą drewniany kościół Matki Bożej Szkaplerznej z 1847r. ze zdobieniami z poroża dzikich zwierząt oraz murowana neorenesansowa kaplica Najświętszej Marii Panny z 1872r., obok której znajduje się studnia. Według miejscowej legendy zawiera ona „cudowną wodę, która leczy choroby”. Od tej właśnie studni pochodzi nazwa jeziora oraz miejscowości.

Podczas przedostatniej pielgrzymki do Polski w roku 1999 Studzieniczną odwiedził ś.p. papież Jan Paweł II. Na wyspie, obok kaplicy, w miejscu gdzie przypłynął statkiem białej floty, wzniesiono pomnik upamiętniający tę wizytę.     

Zwiedziliśmy też pobliską Suwalszczyznę, a mianowicie były klasztor Kamedułów malowniczo położony na wzgórzu nad jeziorem Wigry. W 1667r. król Jan Kazimierz nadał wyspę wraz z zabudowaniami, okoliczne jeziora oraz duży kawał puszczy zakonowi kontemplacyjnemu kamedułów. Dzisiaj udostępniony jest do zwiedzania kościół. Odbudowane eremy i inne obiekty są użytkowane jako ośrodek  wypoczynkowy.  W pogodne dni z wysokości tarasu wspaniały widok na jezioro Wigry - najgłębsze i największe jezioro Polski.             

Spacerowaliśmy po Augustowie, wzdłuż rzeki Netta, poznawaliśmy historię Augustowa oraz okolic.

Cieszę się bardzo, że przetrwała i dalej  trwa moja znajomość   oraz  współpraca z p. Wojciechem Walulikiem - obecnie  Burmistrzem Augustowa oraz z p. Barbarą Koronkiewicz – obecnie Dyrektorem II LO w Augustowie im. Polonii i Polaków na Świecie. Współpraca oraz  przyjaźń, zainaugurowana przeze mnie jeszcze podczas mojej  pracy jako wicedyrektora do spraw wychowawczych  w  Polskiej Szkole  w Grodnie przynosi dalej owoce naszej wspólnej przyjaźni i działalności.

Zabraliśmy  ze sobą  i przywieźliśmy do Grodna w naszych sercach wielkie oddanie oraz miłość naszych Przyjaciół z Augustowa.  W pamięci mojej grupy  zostaną na pewno   spotkania, wrażenia oraz rozmowy  z moimi Przyjaciółmi z  Augustowa.                                                

mgr Wioletta Kowalczuk